Sadyba puńska

Dom drewniany

/medinis namas /

/najczęściej z werandą, niekiedy na podmurówce-postumencie z muru kamiennego/

Obora gliniana

/molinis tvartas/

/charakterystyczny kolor elewacji pozwala nieomylnie odszukiwać w terenie typowe budynki/

Stodoła Drewniana

/medinis kluonas/

/inaczej wielka szafa na siano i inne owoce żniwiarskie/

Brama powitalna

/pasveikinimo vartai /

/niekiedy wejście na teren gospodarstwa-sadyby polega na przekroczeniu drewnianej bramy, czasem zdobnej, z rzeźbionymi filarami i łączącym je pomostem .

Głaz powitalny

/pasveikinimo riedulys/

/przed niemal każdym gospodarstwem wita nas wielki głaz, a w wielu przypadkach - cała galeria większych kamieni/

Figura powitalna

/pasveikinimo figūra/

/wchodząc na teren sadyby często mijamy rzeźbioną figurę, a niekiedy krzyż, zapraszający nas w "obejście"/

Staw przydomowy

/kiemo tvenkinys/

/staw opodal domostwa jest w Puńszczyźnie niemal normą, przy jednej ulicy Puńska spotykamy kilka stawów/

Kwietnik-klomb

/gėlynas /

/jak to w gospodarstwie, obejście jest miejscem pracy pojazdów i maszyn - ale na mały kwietnik z drobiazgami kamiennymi i drewnianymi najdzie się zawsze miejsce/

Drobna architektura

/mažoji architektūra/

/huśtawki, studnie, schodki z kamienia, nawet wyłożone kamieniem "koryto" strumienia/

 Drzewo potężne

/medis-sargybinis/

/stoi w pojedynkę, albo "w kilkoro", jakby strzegąc domostwa/

Mur kamienny

/akmeninė siena/

/wydawałoby się, że stoi bez powodu, a jednak pełni rozmaite funkcje, np. wiatrochronu/

Sklepas

/rūšys  zemine/

/tak nazywany jest spichlerz-ziemianka, pagórek ziemny, pod którym ukryty jest nawet niemały skład warzyw i przetworów/

Krzyże

/kryžiai/

Sztuka rzeźbienia krzyży na Litwie (lit. Kryždirbystė) - to element rozpowszechnionej tradycji wyrobu krzyży i kapliczek związanej z religią katolicką; sztuka ta sięga korzeniami do tradycji pogańskiej związanej z kultem Drzewa Świata. (cyt: Pedia)

W 2001 roku sztuka rzeźbienia krzyży została proklamowana Arcydziełem Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości, a w 2008 roku wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO

Krzyże stawiane są na cmentarzach, na poboczach dróg wjazdowych do wiosek, skrzyżowaniach, przy lasach i polach, rzekach i jeziorach, koło domów i przy kościołach, a także w celu upamiętnienia ważnych wydarzeń.

Krzyże, o wysokości od 1 do 5 metrów, wykonywane są z drewna dębowego, nie tylko ze względu na jego wytrzymałość, ale również z uwagi na miejsce dębu w pogańskich wierzeniach - dąb uznawano za święte drzewo, przeznaczone dla kultu bóstw. Krzyże rzeźbione w kwiatowe lub geometryczne wzory, często zwieńczone są małym daszkiem i zdobione małymi figurkami, najczęściej Chrystusa i różnych świętych. Wybierane są postaci świętych ważnych w codziennym życiu wiernych. Przy rzekach i jeziorach krzyże zdobią figury Jana Nepomucena - patrona mostów i tonących, orędownika podczas powodzi albo Jana Chrzciciela. Przy polach umiejscawiane są figury św. Izydora, koło budynków inwentarskich - figury św. Jerzego. Domów strzegą kapliczki z figurami św. Rocha (chroni przed chorobami), sw. Floriana i św. Agaty (chronią przed pożarem), św. Antoniego (pomaga odnaleźć zgubione rzeczy) i św. Józefa (opiekuje się rodziną).

Pomniki 

/paminklai/

Przy rożnych okazjach Puńsczyzna stawia na skwerach, przy ulicach, drogach i budynkach albo sadybach - pamiątkowe pomniki, np. rocznicowe albo pamiątki w hołdzie wanym ludziom (na zdjęciu - "dzwonnica" (varpinė) stojąca na skwerze przy Domu Kultury Litewskiej

Rzeźbiątka

drewniany sękacz i grajek

Instalacje

Click here and start typing. Est qui dolorem ipsum quia dolor sit amet consectetur adipisci velit sed quia non numquam eius modi.

Click here and start typing. Minima veniam quis nostrum exercitationem ullam corporis suscipit laboriosam nisi ut aliquid ex ea.

Click here and start typing. Quia consequuntur magni dolores eos qui ratione voluptatem sequi nesciunt neque porro.

© 2020 Traveller Tom, 12 Pike St, New York, NY 10002
Powered by Webnode
Create your website for free! This website was made with Webnode. Create your own for free today! Get started